Κατά το σχολικό έτος 2020-21, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ «A Lesson in Sustainability, Make Your School Greener and Yourself Too» (Ένα Μάθημα για την Αειφορία), πραγματοποιήσαμε μία έρευνα με σκοπό την αποτύπωση της περιβαλλοντικής εικόνας του σχολείου και της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των μαθητών μας.
Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα δημιουργήθηκε από το Ισπανικό σχολείο IES Pablo Picasso και τροποποιήθηκε όπου ήταν απαραίτητο, ώστε να προσαρμοστεί στις ιδιαιτερότητες του Ελληνικού σχολείου. Περιλάμβανε ερωτήσεις σχετικά με τη γνώση που έχουν οι μαθητές για θέματα περιβάλλοντος αλλά και ερωτήσεις σχετικά με τις καθημερινές τους συνήθειες. Ο σκοπός της έρευνας ήταν να αποκτήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μαθητών και να εντοπίσουμε τα σημεία εκείνα που χρειάζεται παρέμβαση, ώστε να βελτιωθεί η γνώση, η στάση και η συμμετοχής τους στη φροντίδα του περιβάλλοντος.
Ευρήματα έρευνας
Το ερωτηματολόγιο ήταν δομημένο σε τέσσερις βασικές ομάδες ερωτημάτων: Φύση, Ενέργεια ( Μεταφορές, Ηλεκτρισμός, Νερό), Απόβλητα (Πλαστικά, Ανακύκλωση, Κατανάλωση), Επίγνωση / Ευαισθητοποίηση.
Γενικές πληροφορίες
Στην έρευνα πήραν μέρος 41 από τους 180 μαθητές που φοιτούν στο Γενικό Λύκειο Παραλίας. Το ερωτηματολόγιο ήταν στην Αγγλική γλώσσα και διανεμήθηκε όχι μόνο σε μαθητές που συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα αλλά και σε άλλους μαθητές που θέλησαν να λάβουν μέρος στην έρευνα. Η συμμετοχή όλων ήταν εθελοντική.
Στην έρευνα συμμετείχαν κυρίως μαθητές από την Α και Β τάξη του Γενικού Λυκείου Παραλίας και περίπου οι μισοί από αυτούς ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 16-17 ετών.
Οι μαθήτριες που που έλαβαν μέρος στην έρευνα ήταν περισσότερες από τους μαθητές:
Σχέση με τη φύση
Οι μαθητές ρωτήθηκαν για τη σχέση τους με τη φύση:
- Συνέδεσαν τη φύση με την ελευθερία, την ηρεμία, τη γαλήνη, τη δυνατότητα να αποδράσουν από το άγχος της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων. Κάποιοι ταύτισαν τη φύση με τη ζωή και αρκετοί αναφέρθηκαν στην ανάγκη προστασίας της φύσης.
- Περισσότεροι από τους μισούς μαθητές (53,7%) περνούν χρόνο στη φύση κάθε εβδομάδα
- Η πλειοψηφία των μαθητών έχουν στο σπίτι τους φυτά, τα οποία φροντίζουν οι ίδιοι.
Ενέργεια
Μεταφορά
- Οι περισσότεροι μαθητές έρχονται στο σχολείο με τα πόδια.
- 90,2% των μαθητών έχουν ποδήλατο.
- Οι περισσότεροι μαθητές (36,1%) δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν το ποδήλατό τους μία φορά την εβδομάδα, το 19,4% χρησιμοποιούν το ποδήλατο κάθε μέρα και το 19,4% χρησιμοποιούν το ποδήλατο μία φορά την εβδομάδα.
Ηλεκτρισμός
- 53,7% των μαθητών δήλωσαν ότι κλείνουν πάντα τα φώτα εγκαταλείποντας ένα δωμάτιο όταν δεν είναι κανένας μέσα.
- Μόνο 17,1% των μαθητών βγάζουν από την πρίζα το φορτιστή, όταν δεν τον χρησιμοποιούν ενώ 14,6% δεν τον βγάζουν ποτέ από την πρίζα.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών χρησιμοποιούν στο σπίτι τους ηλεκτρικές συσκευές για θέρμανση το χειμώνα και για ψύξη το καλοκαίρι.
Νερό
Οι μαθητές ρωτήθηκαν και για τις συνήθειες τους όσον αφορά στη χρήση του νερού.
- Οι μισοί περίπου μαθητές κλείνουν τη βρύση ενώ βουρτσίζουν τα δόντια τους.
- Φαίνεται όμως ότι σπαταλούν αρκετό νερό στο μπάνιο, αφού το 39% δήλωσε ότι κάνει ντους 15-20 λεπτά και το 19,5% ότι χρειάζεται πάνω από 20 λεπτά στο ντους.
Απόβλητα
Πλαστικά
- 80,5 των μαθητών χρησιμοποιούν επαναχρησιμοποιούμενο μπουκάλι νερού
- 51,2% ρίχνουν τα άδεια πλαστικά μπουκάλια στην ανακύκλωση
- 41,5% τα ξαναχρησιμοποιούν
- 82,9 ξαναχρησιμοποιούν το χαρτί π.χ. γράφοντας από τις δύο πλευρές.
- 82,9 των μαθητών χρησιμοποιούν δικές τους τσάντες για τα ψώνια και όχι πλαστικές από το κατάστημα:
- Παρόλα αυτά οι μισοί μαθητές χρησιμοποιούν πλαστικές σακούλες για τα φρούτα και τα λαχανικά.
- Σε ποσοστό 68,3% αγοράζουν φρούτα και λαχανικά από το μανάβη
Ανακύκλωση
- Στο σπίτι οι περισσότεροι μαθητές (70,7%) ανακυκλώνουν κυρίως πλαστικό και συσκευασίες.
- Πάνω από τους μισούς (53,7%) ανακυκλώνουν χαρτόνια κι έντυπο χαρτί.
- Ένα ποσοστό 26,8% ανακυκλώνει γυαλί και
- μόνο ένα μικρό ποσοστό (2,4%) ανακυκλώνει όλα τα παραπάνω.
- Στο σχολείο περίπου οι μισοί μαθητές (46,3%) χρησιμοποιούν τους κάδους για την ανακύκλωση συσκευασιών και την ανακύκλωση χαρτιού.
- Ένα μικρό ποσοστό (2,4%) χρησιμοποιεί τον κάδο για ανακύκλωση καπακιών.
- το 2,4% χρησιμοποιεί τον κλασικό κάδο
- Το 19,5% δεν χρησιμοποιεί κανέναν κάδο.
Κατανάλωση
- Λίγοι μαθητές (9,8%) αγοράζουν ρούχα από ανακυκλωμένα υλικά,
- Το 12,2% δεν γνώριζε ότι υπάρχουν ρούχα από ανακυκλωμένα υλικά.
- Οι περισσότεροι μαθητές δωρίζουν τα ρούχα που δεν χρειάζονται πλέον σε άλλες οικογένειες ή σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.
- Το 48,8% των μαθητών καταναλώνουν κρέας κάθε εβδομάδα,
- το 24,4% τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα,
- το 14,6% όχι περισσότερο από μια φορά την ημέρα.
Επίγνωση
Η πλειοψηφία των μαθητών δήλωσαν ότι έχουν ακούσει για την κλιματική αλλαγή και πρόβαλαν ως αιτία την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Ως συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ανέφεραν την αύξηση της θερμοκρασίας της γης και το λιώσιμο των πάγων, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τον περιορισμό της βιοποικιλότητας.
Από τη έρευνα φάνηκε επίσης ότι:
- οι περισσότεροι μαθητές δεν γνωρίζουν τι σημαίνει ο όρος “Fair Trade”
- οι περισσότεροι μαθητές (58,5%) δήλωσαν ότι έχουν ακούσει τον όρο “fast fashion”,
- λίγοι μαθητές έχουν λάβει μέρος σε μια ημέρα καθαρισμού (clean-up day),
- δεν θεωρούν το σχολείο τους αρκετά φιλικό προς το περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αποδείχτηκαν πολύ χρήσιμα και θα μας βοηθήσουν να σχεδιάσουμε τις δράσεις μας για την επόμενη σχολική χρονιά, προκειμένου να ενισχύσουμε την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μαθητών μας και να κάνουμε το σχολείο μας πιο φιλικό προς το περιβάλλον.